Samsun’a çıktığım gün umumi durum ve manzaradan yani
19 Mayıs 1919’dan 25 Ekim 1923’e kadar. Mustafa Kemal
Atatürk Cumhuriyeti anlamanın yolu, Cumhuriyet’e
gelinceye kadar oluşan yolları taramakla geçer. Ekim
ayının sonuna doğru (29 Ekim)kutladığımız bayramın
hangi zorluklarla başarıldığını bilmek en büyük arzumuz ve
görevimiz olmalıdır.
Öncelikle Sevr antlaşmasıyla Osmanlı devletine dayatılan
hükümlere bakmak, arkasından Türkiye Büyük Millet
meclisinin kabulüyle oluşan Lozan antlaşmasını
değerlendirmek gerekir. Mustafa Kemal Atatürk ve
arkadaşlarının büyük uğraşları sonrası oluşturulan Türkiye
Cumhuriyeti devletinin o dönem zorluklarının hesabı
şimdisiyle yan gel yat görülmüş olursa sanırım en büyük
yanlış olur.
24 Temmuz 1923 Lozan barış antlaşmasını imzalanırken
İsmet Paşanın bir yanında Dr. Rıza Nur diğer yanında
Hasan Saka yer almıştı. Bu antlaşma büyük bir diplomatik
zafer olarak ele alınmış ve bağımsız bir devlet olmamızı
sağlamıştır.
Bu antlaşma bizi Cumhuriyete ulaştırmadaki en önemli yol
ve değerdi. İşte Lozan barış antlaşmasındaki heyetin
imzalarıyla meclise getirilen o değerlerin sonuçları
Cumhuriyet ilan edilirken Mecliste Mustafa Kemal paşanın
yanında İsmet paşa, Fethi bey, Fevzi paşa ve son
bakanlar vardı. Bütün vekiller heyecan içindeydi Şair
Mehmet Emin Yurdakul ve bütün millet vekilleri ayağa
kalkarak coşkulu bir şekilde “ yaşasın cumhuriyet” diye
bağırdılar.
Getirilen kanunun tümü onaylanmış ve oy birliği ile kabul
edilmiştir. Akabinde Cumhurbaşkanı seçimine geçilmiş 158
üyenin katıldığı seçimde Mustafa Kemal Paşa oy birliği ile
cumhurbaşkanı seçilmişti. Atatürk’ün değişi ile “
Cumhuriyet iradesi faziletli ve namuslu insanlar yetiştirir
sultanlık ise korku ve tehdide dayanır”
Atatürk “ Bir millet bir memleket için kurtuluş esenlik ve
başarı istiyorsak bunu yalnız bir şahıstan hiçbir vakit
istemem. Ulusun genel kurtuluşu yine genel gayret temin
eder ve bir millet bir toplum yalnız bir kişinin gayreti ile
adım bile atamaz” diyerek kurtuluş savaşını ben değil Türk
milleti kazandı anlayışıyla davrandı Cumhuriyeti,
demokrasi ile taçlandırınca işte ulaşılan hedef de
katılanlara saygıda kusur etmem
Cumhuriyetimizin 98 Yıl Dönümü Kutlu Olsun