Bugün sizlere Kalkandere’nin idare tarihinden bahsetmek istiyorum. Kalkandere eski adıyla Karadere, uzun yıllar Rize merkeze bağlı bir nahiye durumda idi. Karadere’nin 1932 yılında 20 köyü vardı. Bu köyler; Medrese (aynı zamanda nahiye merkezi), Çağlayan, Çayırlı, Dağdibi, Dilsizdağı, Dülgerli, Fındıklı, Geçitli, Hüseyinhoca, İnci, Kayabaşı, Kızıltoprak, Kuruköy, Ormanlı, Selimiye, Taşçılar, Tatlısu, Yokuşlu, Yolbaşı, Yokuşlu ve Yumurtatepe’dir. Selimiye Köyü, 1951 ya da 1952 yılında Rize merkeze bağlandı. Daha önce İkizdere’nin bir köyü olan Güneyce’nin 1 Ağustos 1945 yılında ilçe olması üzerine, Karadere’ye bağlı Kayabaşı, Çayırlı ve Yokuşlu köyleri de bu yeni ilçe sınırlarına dâhil edildi. Ancak 1952 yılında Güneyce’nin ilçeden düşürülmesi ve yerine İkizdere’nin ilçe olması üzerine adı geçen köyler, 1953 yılında tekrar Karadere’ye bağlandı. Böylece 16’ya düşen Karadere’nin köy sayısı yeniden 19’a yükselmiş oldu. Danıştay Genel Kurulunun 29.09.1952 tarih ve 52/208, 52/218 sayılı kararlarına istinaden Dağdibi, Medrese, Kızıltoprak, Kuruköy, Taşçılar ve Tatlısu köylerinin
birleşmesiyle bucakta belediye teşkilatının kurulmasına karar verildi. Bunun için yapılan oylamaya seçim hakkına haiz; 762 nüfuslu Medrese köyünden 318 kişiden 223’ü, 487 nüfuslu Kızıltoprak köyünden 181 kişiden 116’sı, 658 nüfuslu Tatlısu köyünden 250 kişiden 168’i, 413 nüfuslu Dağdibi köyünden 169 kişiden 125’i ve 359 nüfuslu Kuruköy’den 142 kişiden 90’ı, 178 nüfuslu Taşçılar köyünden 56 kişiden 33’ü olmak üzere toplam 1.116 seçmenden 755’i katıldı. Katılanlardan 753 kişi, bucakta belediye teşkilinin oluşturulması lehinde oy verdi. Böylece toplam 2.857 nüfusu bulan adı geçen 6 köyün birleşmesiyle 13 Ocak 1953 günlü Resmî Gazete’de yayımlanan kararın ardından Kalkandere Belediyesi kuruldu. İlk Belediye Başkanı Alibey Yılmaz oldu. Böylece altı köyün mahalle statüsünde dönmesiyle Karadere’ye bağlı köy sayısı 13’e düştü. Rize merkez ilçeye bağlı olan Karadere, tam teşekküllü bir bucak statüsünde değildi. Bu nedenle ahali, resmî işlemlerin pek çoğu için il merkezine gidiyordu. Halk bu zorluk nedeniyle, yıllarca Karadere’nin tam teşekküllü bucağa çevrilmesini istedi. Hükûmet 1939 yılında bu talebi dikkate alacağını belirtse de bu konudaki düzenleme ancak 1955 yılında gerçekleştirilebildi. 4 Ağustos 1955 tarihli Resmî Gazete yayımlanan kararın ardından Karadere tam teşekküllü bucağa çevrildi. Bu gelişmeden birkaç yıl sonra Karadere’nin ilçe olma durumu gündeme geldi. Rize merkeze mesafesi 25 kilometre olan bu bucak, bütün köylerine yollarla bağlıydı. Rize-Erzurum yolu, bucak merkezi olan Medrese kasabasından geçmekteydi. Bucakta kan gütme davaları yıllardan beri süre gelmekte olduğu için vilayetin asayiş bakımından en mühim bölgelerinden birisini teşkil ediyordu. Merkez ilçede görülen adli işler bilhassa katil failleri Karadere’ye aitti. Gerek resmî işlemlerin hızlanması gerekse bahsedilen asayiş durumlarının sağlanması açısından Karadere bucağının ilçeye çevrilmesinin faydalı olacağı düşünülmekteydi. Ayrıca bucakta Hükûmet Konağı mevcuttu. Memurlar için evler de yapılmaktaydı. Neticede halka idarede kolaylık sağlamak, bölgenin idari, iktisadi ve asayiş durumlarını daha yakından kontrol ve takviye etmek ve Rize merkez ilçenin yükünü hafifletmek amaçlarıyla 1957 yılında alınan kararla 1 Nisan 1959 tarihinden geçerli olmak üzere bucağın, Kalkandere adıyla ilçe yapılmasına karar verildi. Kalkandere ilçe olduğunda mevcut 12 mahallesini ve 13 köyünü muhafaza ediyordu. Daha sonra -tam tarihi belirlenememekle beraber- Hurmalık muhitinin Kayabaşı köyünden ayrılarak müstakil köy haline gelmesiyle ilçenin köy sayısının 1965 yılında 14’e yükseldiği görülmektedir. Aynı şekilde tarihleri tespit edilememekle birlikte 1965-1970 tarih aralığında Çağlayan köyünden ayrılan Ünalan ile Fındıklı köyünden ayrılan Yeniköy ve Yeşilköy muhitlerinin köy statüsü almasıyla ilçenin köy sayısı 17’ye, sonrasında eklenen Soğuksu köyü ile 18’e çıktı. 1971 yılında ilçeye bağlı Yolbaşı köyünün Yıldızlı adlı kısmı bu köyden ayrılarak Yenimahalle adıyla Kalkandere belediye sınırlarına dâhil edildi. Karar, Yıldızlı semtinin 137 seçmeninden 97’si tarafından yapılan başvuru neticesinde alındı. Takip eden yıllarda Esendere, Yenigeçitli ve Seyrantepe köyleri kuruldu. 1990 yılında Kalkandere’deki köy sayısı 21’di. Daha sonra Esentepe’nin köy olmasıyla bu sayısı 22’ye yükseldi. Kalkandere sınırları içerisinde ikinci belediye teşkilatı ilçenin en kalabalık köyü olan Yolbaşı’nda kuruldu. İçişleri Bakanlığının 91/38923 sayılı kararının 17 Kasım 1991 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmasının ardından Yolbaşı Belediyesi kuruldu. İlk başkanı Şaban Kamiloğlu’dur. Belediye teşkilatıyla Yolbaşı ayrıca belde haline gelmiş oldu. Belediye, 2014 yılına kadar faaliyet gösterdi. Belde nüfusunun iki binin altına düşmesinin ardından Yolbaşı Belediyesi, 30 Mart 2014 tarihli mahalli genel seçimlerle birlikte kaldırıldı ve belde köye dönüştürüldü. Günümüzde Kalkandere’ye bağlı hâlâ 22 köy ve 12 mahalle bulunmaktadır. Bu vesile ile Kalkandere Belediyesine de bir hatırlatma yapalım. Belediyenin internet sitesinde köy sayısı 21 olarak belirtilmektedir. Yolbaşı köyü listeye dâhil edilmemiştir.